Kỹ Năng Thoát Hiểm Khi Lũ Quét Bất Ngờ

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, hiện tượng lũ quét xuất hiện ngày càng thường xuyên và khó lường. Việc trang bị kiến thức ứng phó không chỉ giúp bảo vệ tính mạng mà còn hạn chế thiệt hại về tài sản. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về quy trình xử lý tình huống dựa trên nghiên cứu từ các chuyên gia phòng chống thiên tai.

Giai đoạn chuẩn bị tiền đề
Mỗi hộ gia đình cần lập kế hoạch dự phòng từ sớm, đặc biệt ở khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của mưa lớn. Bộ dụng cụ khẩn cấp nên bao gồm đèn pin dự phòng, thiết bị phát tín hiệu SOS, túi y tế cá nhân cùng nguồn thực phẩm đóng hộp đủ dùng trong 72 giờ. Thường xuyên kiểm tra hệ thống thoát nước quanh nhà, chằng chống mái nhà và cửa sổ bằng vật liệu chịu lực.

Nhận diện dấu hiệu báo động
Khi nghe thông báo mưa lớn kéo dài từ cơ quan chức năng, cần theo dõi sát sao mực nước tại các con sông gần khu vực sinh sống. Hiện tượng nước chuyển màu đục ngầu kèm tiếng ầm ì từ xa có thể là dấu hiệu lũ quét đang tiến đến. Trong trường hợp này, tuyệt đối không cố di chuyển qua vùng trũng hoặc cầu tạm dù mực nước trông có vẻ nông.

Thực hành nguyên tắc 3 không khi sơ tán

1. Không mang theo vật dụng cồng kềnh làm chậm tiến độ di chuyển
2. Không sử dụng điện thoại khi đang ở khu vực ngập sâu
3. Không quay lại nhà cũ nếu chưa có thông báo an toàn từ chính quyền

Kỹ thuật di chuyển an toàn
Nếu buộc phải lội qua dòng nước chảy xiết, hãy dùng gậy dò đường để phát hiện vật cản ngầm. Giữ cơ thể hướng nghiêng 45 độ so với dòng chảy, di chuyển theo hình zíc zắc để giảm lực tác động. Trường hợp bị cuốn vào dòng nước, cần co người thành tư thế bào thai để bảo vệ vùng đầu, tìm cách bám vào các vật thể cố định như thân cây lớn hoặc mỏm đá.

Xử lý hậu quả sau thiên tai
Sau khi nước rút, việc đầu tiên là kiểm tra độ ổn định của công trình trước khi vào nhà. Sử dụng que sắt dò điện rò rỉ trong nền nhà, mang ủng cao su để phòng tránh vật sắc nhọn. Tất cả nguồn nước sinh hoạt cần được khử trùng bằng cloramin B theo tỷ lệ 2.5mg/lít trước khi sử dụng.

Bài học từ thực tiễn
Trận lũ quét tại huyện Mù Cang Chải năm 2022 đã chứng minh hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ cảnh báo sớm. Hệ thống cảm biến đo mưa tự động kết hợp phần mềm dự báo lũ cho phép người dân sơ tán trước 6 giờ so với phương pháp truyền thống. Các trường học tại vùng cao đã đưa kỹ năng sinh tồn vào chương trình ngoại khóa, tổ chức diễn tập định kỳ 6 tháng/lần.

Việc nâng cao nhận thức cộng đồng cần đi đôi với đầu tư hạ tầng. Chính quyền địa phương nên thiết lập các trạm trú ẩn kiên cố trên địa bàn xã, trang bị hệ thống phao cứu sinh tự động tại khu vực nguy hiểm. Công tác phòng chống lũ quét là nhiệm vụ liên tục, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa người dân và cơ quan chức năng. Chỉ khi trang bị đủ kiến thức và phương tiện, chúng ta mới có thể đối mặt với thiên tai một cách chủ động.