Triển Lãm Hình Ảnh Thật Về Di Tích Chiến Tranh

Những bức ảnh đen trắng phủ lớp bụi thời gian đang dần hiện ra dưới ánh đèn chiếu nghiêng. Triển lãm "Hình Ảnh Thật Về Di Tích Chiến Tranh" khai mạc sáng nay tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia không chỉ là bộ sưu tập hiếm hoi mà còn như lời nhắc nhở thế hệ trẻ về giá trị của hòa bình.

Trong căn phòng rộng 200m², 73 bức ảnh tư liệu được sắp xếp theo hành trình từ Bắc vào Nam. Đáng chú ý nhất là loạt ảnh chụp hệ thống địa đạo Củ Chi năm 1972 do phóng viên chiến trường người Pháp Jacques Dupont ghi lại. Những đường hầm chằng chịt in hằn vết đạn pháo cùng nét mặt căng thẳng của du kích quân khiến nhiều khách tham quan đứng lặng hồi lâu.

Giám đốc triển lãm Lê Minh Hoàng tiết lộ: "30% hiện vật chưa từng công bố trước đây được phục chế từ phim âm bản gốc. Chúng tôi mất 8 tháng để xử lý kỹ thuật số mà vẫn giữ nguyên lớp patina lịch sử trên từng khung hình". Điều này giải thích tại sao những vết rách viền ảnh hay đốm mốc li ti vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Góc trưng bày ám ảnh nhất nằm ở cuối phòng - nơi tái hiện loạt ảnh về cầu Long Biên những năm 1965-1972. Từng nhịp cầu oằn mình dưới làn bom B-52 được ghi lại qua ống kính của 3 nhiếp ảnh gia khác nhau, tạo thành chuỗi biên niên sử bằng hình ảnh hiếm có. Một cụ già run run chỉ tay vào tấm ảnh chụp đoàn tàu hỏa bị trúng đạn: "Hồi ấy tôi đang ngồi trong toa thứ 5, may mà thoát được..."

Triển lãm còn có khu vực tương tác thực tế ảo (VR) cho phép người xem "bước vào" không gian phòng tuyến Khe Sanh năm 1968. Công nghệ quét 3D từ 2.500 bức ảnh tư liệu đã tái tạo chân thực đến từng vết đạn bắn thủng vỏ xe tăng, từng mảnh vỡ gỗ lim trên lô cốt. "Cảm giác như nghe thấy tiếng máy bay trinh sát đang réo bên tai", một sinh viên Đại học Văn Lang chia sẻ sau khi trải nghiệm.

Điểm nhấn đặc biệt là bộ sưu tập ảnh màu hiếm hoi chụp phố cổ Hội An thời chiến. Những mái ngói rêu phong nhuốm màu khói lửa, con kênh đục ngầu phản chiếu dáng người dân vác gạo chạy loạn tạo nên nghịch lý thị giác đầy ám gợi. Nhiều nhiếp ảnh gia đương đại nhận xét cách phối màu sepia tự nhiên trong các bức ảnh này đến nay vẫn là thách thức với kỹ thuật số.

Triển lãm không chỉ dừng lại ở khía cạnh lịch sử. Những bức ảnh chụp rừng cao su Bình Dương bị tàn phá bởi chất độc da cam được đặt cạnh hình ảnh vệ tinh hiện tại, tạo nên so sánh trực quan về sự phục hồi của thiên nhiên. Phần chú thích chi tiết bằng 3 ngôn ngữ (Việt, Anh, Pháp) cho thấy nỗ lực đa dạng hóa đối tượng tiếp cận.

Buổi tọa đàm "Ký ức qua ống kính" diễn ra song song đã thu hút sự tham gia của các cựu chiến binh và nhà sử học. Câu chuyện về chiếc máy ảnh Rolleiflex bị vỡ ống kính khi chụp trận đánh ở Đồng Xoài năm 1969 được kể lại đầy xúc động, cho thấy sự khốc liệt của nghề báo chí thời chiến.

Kết thúc hành trình, khách tham quan được mời viết cảm nhận lên những mảnh giấy hình viên đạn đồng - biểu tượng của sự chuyển hóa từ hủy diệt sang sáng tạo. Triển lãm không chỉ là cuộc hành hương về quá khứ mà còn mở ra đối thoại về trách nhiệm bảo tồn ký ức tập thể trong thời đại số.