Khám Phá Vùng Cao Qua Những Chuyến Đi Bộ Đầy Cảm Xúc

Dưới ánh nắng vàng nhạt của buổi sớm mai, đoàn du khách gồm năm người bắt đầu hành trình leo dốc men theo con đường đất đỏ quanh co. Mục tiêu của họ là bản Lảo Chải nằm cheo leo giữa dãy Hoàng Liên Sơn - nơi sinh sống của đồng bào dân tộc H'Mông với những nếp nhà trình tường nhuốm màu thời gian. Đây không phải chuyến đi thông thường mà là dự án "Kết nối văn hóa qua những bước chân" do chính quyền địa phương phối hợp tổ chức nhằm tạo cầu nối giữa du lịch cộng đồng và bảo tồn di sản.

Chiếc ba lô 12kg trên vai trở nên nhẹ bẫng khi đoàn người bất ngờ gặp nhóm phụ nữ H'Mông đang gùi những giỏ lan rừng xuống chợ. Cô bé Sùng Thị Mỷ 15 tuổi, thành viên nhỏ nhất đoàn, nhanh nhẹn bước tới phụ giúp bà cụ Tu Lù Xồng sửa lại dây đeo giỏ. Khoảnh khắc ấy vô tình mở ra cánh cửa giao lưu: thay vì theo lộ trình định sẵn, cả nhóm được mời ghé thăm căn nhà gỗ ba gian của gia đình bà Xồng.

Căn bếp lửa chập chờn tỏa hương khói ngào ngạt củi pơmu, trên vách treo lủng lẳng những chiếc gùi đan bằng mây nhuộm chàm. Ông Lý Văn Sình chủ nhà rút từ xó nhà ra chiếc khèn Mông cổ đã bóng nhẵn vết tay cầm. Tiếng khèn trầm bổng hòa với điệu múa xòe của các thiếu nữ khiến không gian như ngưng đọng. Du khách người Pháp tên Pierre thú nhận: "Tôi từng xem nhiều buổi biểu diễn dân tộc, nhưng chưa bao giờ cảm nhận được hơi thở văn hóa mạnh mẽ đến thế".

Hành trình tiếp tục qua những thửa ruộng bậc thang vàng óng đang vào mùa gặt. Anh hướng dẫn viên kiêm phiên dịch Lò Văn Quyết giải thích về kỹ thuật canh tác "chọc lỗ tra hạt" độc đáo của người H'Mông. Điều thú vị là mỗi hốc đất không chỉ chứa hạt lúa mà còn có phân xanh từ lá cây rừng - phương pháp nông nghiệp hữu cơ đã tồn tại hàng thế kỷ.

Buổi tối tại nhà cộng đồng, cả đoàn được tham gia lễ cúng thần rừng do thầy mo Lùng A Sềnh chủ trì. Ánh lửa bập bùng phản chiếu lên những họa tiết thổ cẩm rực rỡ, tiếng then đàn môi vang lên như lời thì thầm của núi rừng. Chị Trần Thị Ngọc Ánh - thành viên đoàn chia sẻ: "Tôi đã khóc khi được bà con đeo cho chiếc vòng bạc truyền thống, cảm giác ấm áp khác hẳn những món quà lưu niệm thương mại hóa".

Chuyến đi để lại nhiều bài học sâu sắc về du lịch có trách nhiệm. Thay vì mang theo đồ tiếp tế, đoàn đã học cách dùng rau rừng và thịt gà bản địa. Thay vì chụp ảnh tự sướng, họ dành thời gian ghi chép những câu chuyện cổ tích bằng tiếng H'Mông do các cụ già kể. Điều đặc biệt nhất là sáng kiến "đổi rác lấy quà tặng" - mỗi kg rác thải nhựa thu gom dọc đường sẽ được đổi lấy một món đồ thủ công nhỏ.

Khi chia tay bản làng, ông trưởng bản Lý A Chứ ân cần dặn dò: "Các con nhớ về kể cho thiên hạ nghe, người H'Mông chúng tôi không chỉ có thuốc phiện và đói nghèo như phim ảnh thường vẽ. Chúng tôi có triết lý sống hòa hợp với đất mẹ, có kho tàng tri thức bản địa mà thế giới hiện đại đang tìm kiếm". Lời nhắn nhủ ấy như tiếng chuông cảnh tỉnh về cách tiếp cận văn hóa dân tộc thiểu số trong thời đại toàn cầu hóa.

Hành trình 3 ngày 2 đêm không chỉ là cuộc dạo chơi mà trở thành trải nghiệm chuyển hóa tâm thức. Từng bước chân lấm bùn, từng giọt mồ hôi rơi trên triền dốc, từng nụ cười e ấp của trẻ em vùng cao - tất cả đã vẽ nên bức tranh sống động về sức sống văn hóa bản địa. Như lời anh Quyết : "Đi bộ không chỉ để rèn luyện thể chất, mà quan trọng hơn là để trái tim ta đủ chậm rãi lắng nghe những câu chuyện thầm thì của đất và người".