Trải Nghiệm Công Việc Phụ Thuyền Tàu Cá

Trong ánh bình minh ló dạng ở vịnh Hạ Long, tôi chính thức bắt đầu hành trình 7 ngày làm phụ thuyền tàu cá. Đây không chỉ là công việc tay chân đơn thuần mà còn là bài học về sự tồn tại giữa biển khơi. Chiếc tàu gỗ dài 15 mét trở thành ngôi nhà di động của 9 con người với mùi mặn chát của muối biển thấm vào từng thớ vải.

Công việc đầu tiên trong ngày bắt đầu từ 3h30 sáng khi thuyền trưởng đánh thức cả đội bằng tiếng còi chói tai. Tay nắm chặt chiếc xô nhựa màu cam, tôi học cách cọ rửa boong tàu theo đúng quy trình: đổ nước biển qua 3 lần, chà ngược chiều vân gỗ, dùng chổi sắt cạo sạch vảy cá bám dính. Những giọt mồ hôi lẫn nước biển khiến áo thun bạc màu dính chặt vào lưng.

Khoảnh khắc đáng nhớ nhất xảy ra vào ngày thứ ba khi chúng tôi đối mặt với cơn gió giật cấp 6. Chiếc tàu nghiêng 45 độ khiến mọi vật dụng trong khoang đổ ầm xuống sàn. Tay bám vào thanh sắt cố định, tôi được anh thuyền phó chỉ cách di chuyển hình zíc zắc để giữ thăng bằng. Mùi dầu máy nồng nặc hòa với vị mặn của sóng biển tạt vào mặt tạo thành cảm giác buồn nôn khó tả.

Bữa trưa trên tàu là thử thách với người mới. Chúng tôi dùng đũa gắp cá nục kho mặn ăn kèm cơm trắng, tay còn dính mùi dầu nhớt từ động cơ. Thức ăn phải đặt trong hộp nhựa có nắp đậy để tránh sóng làm đổ. Đặc biệt, mỗi người chỉ được dùng 2 lít nước ngọt/ngày cho mọi sinh hoạt.

Công đoạn kéo lưới diễn ra vào lúc hoàng hôn luôn khiến tim tôi đập thình thịch. Tiếng máy tời rú lên như tiếng gầm của quái vật biển cả. Những sợi dây cáp bằng thép cọ xát vào thành tàu phát ra tia lửa xanh lè. Khi mẻ lưới đầu tiên được kéo lên, cả trăm con mực ống vẫn đang giãy đành đạch trong ánh đèn vàng. Cảnh tượng vừa hùng vĩ vừa đáng sợ khiến tôi hiểu rõ sự tàn khốc của nghề đánh bắt.

Đêm đầu tiên ngủ trong khoang tàu là trải nghiệm không thể nào quên. Tiếng động cơ rền rĩ hòa cùng mùi ẩm mốc từ chăn chiếu cũ kỹ. Những con gián biển dài bằng ngón tay bò lổm ngổm trên trần gỗ. Tôi học được mẹo dùng băng dính dán kín các khe hở và treo võng ngủ thay vì nằm sàn.

Ngày thứ năm, tai nạn nghề nghiệp đầu tiên xảy ra khi tôi sơ ý để lưỡi câu móc vào bắp tay. Vết thương sâu 2cm được sơ cứu bằng cồn 90 độ và băng gạc tẩm dầu cá. Thuyền trưởng Lê Văn Tám - người đã 22 năm lênh đênh trên biển - dạy tôi cách đọc bản đồ sóng và nhận biết hướng gió qua mùi không khí. Những kiến thức sinh tồn này không có trong bất kỳ giáo trình nào.

Khi trở về bến cảng vào sáng ngày thứ bảy, đôi bàn tay chai sạn của tôi đã thuần thục các thao tác: thắt nút dây thừng kiểu bánh quy, phân loại hải sản theo kích cỡ, sử dụng rađa định vị. Tôi mang về 3kg mực tươi được chia phần và câu chuyện về những con người thầm lặng giữa biển khơi. Hành trình này không chỉ dạy tôi giá trị của sức lao động mà còn cho thấy sự đánh đổi khủng khiếp đằng sau mỗi con tôm, con cá trên bàn ăn.

Bài học lớn nhất có lẽ nằm ở chỗ sự lãng mạn của biển cả chỉ tồn tại trong thơ ca. Thực tế khắc nghiệt của nghề đánh bắt đòi hỏi sự kiên cường phi thường và tinh thần thép. Những ngư dân thực thụ không chỉ chiến đấu với sóng gió mà còn phải đối mặt với sự bấp bênh của thị trường, nỗi lo an toàn lao động và sự cạn kiệt dần của nguồn lợi thủy sản.